Wednesday 30 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण(संपूर्ण) ओव्या , १६ते १९ (अभंग ३१ते ४०)

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण  (संपूर्ण)  ओव्या १६ते १९ (अभंग ३१ते ४०) 
💮💮💮💮💮💮


तैसें निपटून जें नेणिजे । तें अज्ञान शब्दें बोलिजे । आतां सर्वही जेणें सुजे । तें अज्ञान कैसें ? ॥ ८-१६ ॥

जेथे मुळातून 
काही न समजे 
अज्ञान  म्हणिजे 
आहे तिथे ॥३१

परंतु सर्वही 
जयाने उमजे 
अज्ञान म्हणिजे 
कैसे तया ॥३२॥

 ऐसें ज्ञान अज्ञानीं आलें । अज्ञान ज्ञानें गेलें । ये दोहीं वांझौलें । दोन्ही जाली ॥ ८-१७ ॥ 

आणिक ज्ञान हे 
जाता अज्ञानात 
अज्ञान उरत 
नाही तिथे ॥३३

सरता अज्ञान 
ज्ञान ते कुठले 
ते हि हरवले 
होते सवे॥३४

आणि जाणे तोचि नेणें । नेणे तोचि जाणे । आतां कें असे जिणें । ज्ञानाज्ञाना ? ॥ ८-१८ ॥ 

ज्ञाना वा अज्ञाना
नाहीच अस्तित्व 
कळते हे स्पष्ट 
आता इथे ॥३५

म्हणून बोले जो 
अरे मी जाणतो 
तोचि तो नेणतो 
हेचि खरे ॥३६

नेणे मी म्हणतो
मौन ही राहतो 
तोचि तो जाणतो 
हेही खरे ॥३७

खरे तो नेणणे
आणिक जाणणे 
मिळूनी जे होणे 
तीच वस्तू॥३८

एवं ज्ञानाज्ञानें दोन्ही । पोटीं सूनि अहनी । उदैला चिद्गगनीं चिदादित्यु हा ॥ ८-१९ ॥ 

अज्ञान अंधार 
ज्ञानाचा प्रकाश 
अवघे आकाश 
जया पोटी ॥३९

त्या चिद्गगगनी
चैतन्य आदित्य 
असे प्रकाशित 
उदेजेला॥४०

॥इति श्रीसिद्धानुवादे श्रीमद्‌अमृतानुभवे ज्ञानखंडन नाम अष्टम प्रकरणं संपूर्णम् ॥

🌾🌾🌾 .

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com
🏵🏵

 

Tuesday 29 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण ओव्या , ११ते १५ (अभंग२१ ते ३०) 💮💮💮💮💮💮

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण ओव्या , ११ते १५ (अभंग२१ ते ३०) 
💮💮💮💮💮💮

राती म्हणोनि दिवे । पडती कीं लावावे । वांदुन सूर्यासवें । शिणणें होय ॥ ८-११ ॥ 

रात्र आहे तव
आणुनिया दिवे
घरात लावावे 
उजेडला ॥२१

पण उजाडता 
पुन्हा ते लावणे 
व्यर्थची शिणने 
आहे जसे॥२२


म्हणोन अज्ञान नाहीं । तेथेंचि गेलें ज्ञानही । आतां निमिषोन्मेषा दोहीं । ठेली वाट ॥ ८-१२ ॥ 

अज्ञाना सापेक्ष 
असते जे ज्ञान 
जाताच निघून 
दोन्ही नाही ॥२३

म्हणुनिया ज्ञान 
अणिक अज्ञान 
वाटा या दोन
नाही होती ॥२४


येर्हवीं तर्ही ज्ञान अज्ञानानें । दोहींचि अभिधानें । अर्थाचेनि आनानें । विप्लावलीं ॥ ८-१३ ॥ 

खरे पाहू जाता 
ज्ञान व अज्ञान 
अभिधान दोन 
असतात ॥२५

आणिक जाणता 
अर्थ तो खोलात
दोन्ही हरवत
नाही होती॥२६


जैसीं दंपत्यें परस्परे । तोडोनि पालटिलीं शिरें । तेथें पालटु ना पण सरे । दोहींचें जिणें ॥ ८-१४ ॥ 

जैसी की दंपती 
शिरची तोडली 
आणिक लावली 
परस्परा ॥२७

स्वरूप तयांची 
नच बदलली 
प्राणास मुकली 
फुकटचं॥२८

कां पाठी लाविला होये । तो दीपुचि वायां जाये । दिठी अंधरें पाहे । तैं तेचि वृथा ॥ ८-१५ ॥ 


जर का दीपक 
पाठीशी लावला 
वायाची तो गेला 
जसा काही॥२९

व्यर्थची दिठी ती 
जर का समोर 
तिच्या तो अंधार 
दिसतसे॥३०

🌾🌾🌾 .

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com
🏵🏵

Monday 28 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण ओव्या , ६ते १० (अभंग १२ते २० ) 💮💮💮💮💮💮


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण ओव्या , ६ते १० (अभंग १२ते २०  ) 
💮💮💮💮💮💮

 आमुतें करूनि विखो । भोगूं शके पारखो । तैं आमुतें न देखों । आम्हीपण ॥ ८-६ ॥ 

आम्हीच आपणा
पाहू न शकतो 
शोधी हरवतो 
आपल्यात ॥१२

तर आपणास
विषय करून 
भोगू ही शकेन 
ऐसा कोण॥१३


प्रगटो लपो न लाहो । येथें नाहीं नवलावो । परी कैसेनिही विपावो । असणयाचा ॥ ८-७ ॥ 

प्रकट व्हावे की 
लपून बसावे 
शब्दात सांगावे 
होत नाही ॥१४

काहीही करून 
स्थितीचे वर्णन 
येईना घडून 
ऐसे येथे॥१५


किंबहुना श्रीनिवृत्तीं । ठेविलों असों जया स्थितीं । ते काय देऊं हाती । वाचेचिया ? ॥ ८-८ ॥ 

किंबहुना मज 
वर्णवेना स्थिती 
दिली श्री निवृत्ती 
कृपा कर॥१६

तेथ समोर होआवया । अज्ञानाचा पाडू कासया । केउते मेलिया माया । होऊं पाहिजे ॥ ८-९ ॥

ऐसीया स्थितीच्या
सामोरी यायला 
धीर अज्ञानाला 
कुठून येतो ॥१७

अज्ञान नसता 
माया ही मरते  
जिवंत केवुते
होय पुन्हा॥१८

 अज्ञानचा प्रवर्तु । नाहीं जया गांवाआंतु । तेथें ज्ञानाची तरी मातु । कोण जाणे ? ॥ ८-१० ॥

नाहीच ठाऊक 
जयाच्या बाबत 
तयात या गावात 
ज्ञान जाता ॥१९

तरी त्याचा तिथे 
होईल गौरव 
घडणे संभव 
नाही जैसे॥२०

🌾🌾🌾 .

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com
🏵🏵

Sunday 27 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण ओव्या , १ते ५ (अभंग १ ते११ )

प्रकरण आठवें ज्ञानखण्डन 
सुरुवात 
*******
अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ८वा ज्ञानखंडण ओव्या , १ते ५ (अभंग १ ते११ ) 

तैसें आमुचेनि नांवें । अज्ञानाचें ज्ञानही नव्हे । आम्हांलागीं गुरुदेवें । आम्हीच केलों ॥ ८-१ ॥

ऐसे गुरुदेवे
केले आम्हा ठायी
अज्ञानाचे नाही 
ज्ञान तेही ॥१

आम्हीच आमच्या 
स्वरूपी संपूर्ण 
भान हरपून 
दोघांचे ही ॥२

 परी आम्हा आम्ही आहों । तें कैसें पाहो जावों । तंव काय कीजे ठावो । लजिजे ऐसा ॥ ८-२ ॥ 

आहे तरी काय 
आपले स्वरूप 
पाहण्यास आप 
गेलो आम्ही ॥३

तरी पाहणे ते 
गेले मावळून 
जणूकी लाजून 
ठायीची रे ॥४

हा ठावोवरी गुरुरायें । नांदविलों उवायें । जे आम्ही न समाये । आम्हांमाजीं ॥ ८-३ ॥ 

ऐसी कृपा केली 
प्रभू गुरुदेवे
शब्दात वर्णावे 
होईना ते ॥५

ऐसी या स्थितीत 
ठेविले आम्हाला 
पूर आनंदाला 
आला जणू ॥६

आम्ही आमच्यात 
नाही सामावत
फक्त आनंदात 
आनंदतो॥७

अहो आत्मेपणीं न संटो । स्वसंविति न घसवटो । आंगीं लागलिया न फुटों । कैवल्यही ॥ ८-४ ॥

आम्हा न सहावे 
आत्मत्व कल्पना 
स्वरूप  बोलांना
जागा नाही ॥८

आणि म्हणू जावे 
यास मोक्षस्थिती 
तर या शब्दाती 
नुरू देती॥९

 आमुची करवे गोठी । ते जालीचि नाहीं वाक्सृष्टी । आमुतें देखे दिठी । ते दिठीचि नव्हे ॥ ८-५ ॥

आमच्या स्थितीचे 
करील जो गोष्टी 
शब्दांची त्या सृष्टी 
झाली नाही ॥१०

आणिक आमची 
पाहिल जो स्थिती 
नाहीच गा दृष्टी 
जगी इया॥११

🌾🌾🌾 .

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com
🏵🏵

Thursday 24 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २९१ते २९५ (अभंग ६२६ ते ६३६)


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २९१ते २९५ (अभंग ६२६ ते ६३६) 
💮💮💮💮

यालागीं वस्तुप्रभा वस्तुचि पावे शोभा जात असे लाभा वस्तुचिया -२९१  

म्हणुनिया प्रभा 

असे वस्तूचीच

मिळे वस्तूशीच 

शोभा तिची ॥६२६


आणि लाभ जाई

वस्तूचाच ठायी

एकत्व हे पाही 

तयामध्ये॥६२७

 

वांचून वस्तु यया आपणपें प्रकाशावया अज्ञान हेतु वांया अवघेंचि -२९२  

वस्तूच्या वाचून 

कारण ते यया 

वस्तू प्रकाशाया 

नच दिसे॥६२८


म्हणुनी अज्ञान 

ऐसे जे कारण 

ते प्रतिपादन 

व्यर्थ येथे॥६२९


म्हणोनि अज्ञान सद्भावो कोण्हे परी लाहों अज्ञान कीर वावो पाहों ठेलियाही -२९३

अज्ञान म्हणून

आहे ही जी उक्ती 

तर्कात न बसती 

कुठल्याही ॥६३०


नाहीच नाहीच 

मुळीच अज्ञान 

निर्णय यातून 

निघतो हा॥६३१


परी तमाचा विसुरा जोडेचि दिनकरा रात्रीचिया घरा गेलियाही -२९४  

तमाचा अंशही 

मिळेना भास्करा 

जाऊनिया घरा 

अंधाराच्या॥६३२


कां नीद खोळे भरिता जागणें ही ये हाता येकलिया टळटळिता ठाकिजे जेवीं -२९५  

निद्रा पिशवीत 

घ्यावी ती भरून 

कोणी ठरवून 

निघे जर॥६३३


तर निद्रेतून 

जागे होणे हेही 

शिल्लक न राही 

तयासाठी ॥६३४


केवळ जागृती 

टळटळीत ती

घेऊन ठाव ती

उरे सदा ॥६३५


तयापरी आत्मा 

एकमेव असतो 

केवळ राहतो

स्वयमेव:॥६३६


॥श्री ज्ञानेश्वरार्पणमस्तू ॥

  ।  इदम् न मम ।


इति श्रीसिद्धानुवादे श्रीमद्अमृतानुभवे अज्ञानखंडन नाम सप्तम प्रकरणं संपूर्णम्

 🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

Wednesday 23 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २८६ते २९० (अभंग ६१६ ते६२५ )

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २८६ते २९० (अभंग ६१६ ते६२५ ) 
💮💮💮💮
क्षीराब्धीं काळकूट । हे एकी परीचे विकट । परी काळकूटीं चोखट । सुधा कैंची ? ॥ ७-२८६ ॥ 

क्षीरसागरात 
निघे काळकुट
विचित्र ही गोष्ट 
जरी आहे ॥६१६

परी काळकुटी 
येईल का अमृत 
सदा जे चोखट 
दैवी गुणे?॥६१७

ना ज्ञानी अज्ञान जालें । तें होतांचि अज्ञान गेलें । पुढती ज्ञान येकलें । अज्ञान नाहीं ॥ ७-२८७ ॥ 

अथवा अज्ञान 
आले ज्ञानातून 
येताच भरून 
गेले ठायी॥६१८

आणिक शेवटी 
अज्ञान सरले 
ज्ञानची उरले 
ऐसे होय॥६१९

म्हणौनि सूर्य सूर्याचि येवढा । चंद्र चंद्राचि सांगडा । ना दिपाचिया पडिपाडा । ऐसा दीपु ॥ ७-२८८ ॥ 

जैसी का उपमा 
सूर्याला सूर्याची 
चंद्राला चंद्राची 
तशीच गा ॥६२०

दिव्याच्या योग्यते 
दिव्याच्या वाचून 
आणि ते कोण 
असे इथे॥६२१

प्रकाश तो प्रकाश कीं । यासि न वचे घेईं चुकी । म्हणौनि जग असकी । वस्तुप्रभा ॥ ७-२८९ ॥ 

प्रकाशा सारखा 
प्रकाशच जगी 
चूक यात उगी 
नाही काही ॥६२२

म्हणूनिया जग 
नाव जे हे पाहे
वस्तू प्रभा आहे 
जाणावे ती॥६२३

विभाति यस्य भासा । सर्वमिदं हा ऐसा । श्रुति काय वायसा । ढेंकरू देती ॥ ७-२९० ॥

भासते जग हे 
जयाच्या प्रकाशे 
श्रुती सांगतसे 
आत्मतत्त्व ॥६२४

असा तिचा बोल 
प्रकट पहावा 
व्यर्थ तो म्हणावा 
ढेकरू का?॥६२५

🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

Sunday 20 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २८१ते २८५ (अभंग ६०४ ते६१५ )

  

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २८१ते २८५ (अभंग ६०४ ते६१५ ) 
💮💮💮💮

निर्वचितां जें झावळे । तेंचि कीं लाहे डोळे ? । डोळ्यापुढें मिळे । तेंचि तया ॥ ७-२८१ ॥ 

विचारा समोर 

जी नच  टिकते 

डोळीया काय ते 

दिसणार ॥६०४

समोर दिसते 

तीच जी पाहते 

डोळ्याची कार्य ते 

ऐसे आहे॥६०५


ऐसें जगज्ञान जें आहे । तें अज्ञान म्हणें मी वियें । येणें अनुमानें हों पाहे । आथी ऐसें ॥ ७-२८२ ॥

जितुके काही जे 

जगी असे ज्ञान 

म्हणती अज्ञान 

मीच वितो ॥६०६

इये अनुमाने 

वळून पाहता 

दिसते तत्वता 

अज्ञान हे॥६०७


तंव अज्ञान त्रिशुद्धि नाहीं । हें जगेंचि ठेविलें ठाई । जे धर्मधर्मित्वें कंहीं । ज्ञानाज्ञान असे ? ॥ ७-२८३ ॥ 

यया अनुमाना 

उमटे उत्तर 

नाही खरोखर 

अज्ञान रे ॥६०८


अवघे जग हे 

ज्ञानाने भरले 

रिते न उरले 

तया काही ॥६०९


म्हणुनिया ज्ञान 

आणिक अज्ञान 

तयात ते आण 

कैसे येई॥६१०

ज्ञान हे चोखट 

कशाही वाचून 

जडत्व अज्ञान 

नसे तिथे॥६११


कां जळां मोतीं वियें ? । राखोंडिया दीपु जिये ? । तरी ज्ञानधर्मु होये । अज्ञानाचा ॥ ७-२८४ ॥ 

जळास जन्माला 

घाले काय मोती 

राख पेटवती 

दिपास का ॥६१२

ज्ञान अज्ञानाचा

धर्म का होईल .

जर घडतील

अशा गोष्टी॥६१३


चंद्रमा निगती ज्वळा ? । आकाश आते शिळा ? । तरी अज्ञान उजळा । ज्ञानातें वमी ॥ ७-२८५ ॥

जर चंद्रातून 

निघतील ज्वाळा 

आकाशात शिळा 

निर्माण हो॥६१४

ज्ञान अज्ञानाशी

म्हणावे उपजे 

जरी का घडीजे

यया गोष्टी॥६१५

🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

com

🏵🏵

Tuesday 15 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २७६ते २८० (अभंग ५९३ ते६०३ )


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २७६ते २८० (अभंग ५९३ ते६०३  ) 
💮💮💮💮

लाखेचे मांदुसे । आगीचें ठेवणें कायिसें ? । आंतु बाहेरी सरिसें । करून घाली ॥ ७-२७६ ॥


लाखेच्या पेटीला 

आगीत ठेवणे 

आगिस  ठेवले 

तिच्यात वा ॥५९३

अंतर्बाह्य ची ती 

आगची होऊन 

जातसे जळून 

क्षणार्धात॥५९४

म्हणोनि जग ज्ञानें स्फितें । बोलतां अज्ञानवादातें । विखुरली होती आतें । वाचेचिये ॥ ७-२७७ ॥


अवघे जग हे 

भरले ज्ञानाने 

तयास म्हणणे 

अज्ञान हे ॥५९५

ऐसे हे बोलणे 

व्यर्थ  चावळणे 

वाणीस फोडणे 

फाटे जणू॥५९६

आखरीं तंव गोवधु । पुधारां अनृतवादु । मा कैसा अज्ञानवादु । कीजे ज्ञानीं ? ॥ ७-२७८ ॥ 

केलीया वाचून 

गोवध बोलणे 

पापची घडणे 

खोटे बोली ॥५९७

तैसेची गोवध 

शब्द हा बोलून 

पाप ते अजून 

वर होय ॥५९८

ऐसिया ज्ञानास 

अज्ञान म्हणणे 

दोषची घडणे

होय इथे॥५९९


आणि अज्ञान म्हणणें । स्फुरत्से अर्थपणें । आतां हेंचि ज्ञान कोणे । मानिजे ना ? ॥ ७-२७९ ॥ 


आणिक अज्ञान 

जेधवा कळते 

ज्ञान ते असते 

नाही काय ॥६००

तरी मग होय 

असे आत्मज्ञान 

ऐसे हे मानून 

का न जावे॥६०१

असो हें आत्मराजें । आपणापें जेणें तेजें । आपणचि देखिजे । बहुये परी ॥ ७-२८० ॥ 


किंबहुना हा 

स्वये आत्मराज 

उजेडी स्वतेज 

पाहे स्वतः ॥६०२

अनंत रूपांनी 

नटला रंगला 

विलास जो केला 

स्वतः सवे॥६०३


🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

🏵🏵

Sunday 13 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २७१ते २७५ (अभंग ५८२ ते ५९२ )



अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २७१ते २७५ (अभंग ५८२ ते ५९२ ) 

🌸🌸🌸🌸🌸

 सुवर्णगौर अंबिका । न म्हणिजे कय काळिका ? । तैसा आत्मप्रकाशका । अज्ञानवादु ॥ ७-२७१ ॥

सोन्याची मूर्ती 

केली कालिकेची 

अनुपम्य साची 

जरी इथे ॥५८२

असून सुवर्ण 

सुंदर झळाळी 

तिजलागे काळी 

म्हणतसे ॥५८३

तशा परी आहे 

अवघे अज्ञान 

नाम अभिधान 

घेऊनिया॥५८४

येर्हवीं शिवोनि पृथ्वीवरि । तत्त्वांच्या वाणेपरी । जयाचा रश्मिकरीं । उजाळा येती ॥ ७-२७२ ॥

श्री शिवापासून 

या पृथ्वीपर्यंत 

तत्व जी अनंत 

दिसतात॥५८५

अवघी जयाच्या 

किरणी भारीत 

होती प्रकाशीत 

खरोखर॥५८६

जेणें ज्ञान सज्ञान होये । दृङ्मात्र दृष्टीतें विये । प्रकाशाचा दिवो पाहे । प्रकाशासी ॥ ७-२७३ ॥ 

जयाचिया योगे

ज्ञान हो सज्ञान 

दृष्टीचे दर्शन 

उपजून ॥५८७


प्रकाशी प्रकाश 

येतसे दाटून 

जयाच्या पासून 

ऐसे तत्व॥५८८


तें कोणें निकृष्टें । दाविलें अज्ञानाचेनि बोटें । ना तमें सूर्य मोटे । बांधतां निकें ॥ ७-२७४ ॥ 

तया जर कोणी 

मूर्खत्व भरले 

अज्ञान म्हटले 

आग्रहाने ॥५८९

तरी ते बोलणे 

सूर्याला बांधणे 

तमाच्या मोटेने 

तैसे होय ॥५९०

`अ` पूर्वी ज्ञानाक्षरी । वसतां ज्ञानाची थोरी । शब्दार्थाची उजरी । अपूर्व नव्हे कीं ? ॥ ७-२७५ ॥ 

ज्ञानाच्या सामोरी 

आकार लावला 

अज्ञान ची केला 

शब्दे फक्त ॥५९१

थोर त्या ज्ञानाला 

शब्द चातुर्याने 

ऐसे हीणवणे 

अपुर्वचि॥५९२


🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

🏵🏵

Saturday 12 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २६६ते २७० (अभंग ५७१ ते ५८१)

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २६६ते २७० (अभंग ५७१ ते ५८१) 
+++++

म्हणौनि इये आत्मलीळे । नाहीं आन कांटाळें । आतां ययाचिये तुळे । हाचि यया ॥ ७-२६६ ॥

म्हणूनिया इथे 

आत्म विलासाला 

नाही मोजायला 

तराजू तो ॥ ५७१


तयाची तुलना 

करावया जाणे 

तोची तो रे होणे 

तराजू ही ॥५७२

स्वप्रकाशाचा घांसीं । जेवितां बहु वेगेंसी ।वेंचेना परी कुसीं । वाखही न पडे ॥ ७-२६७ ॥ 


स्वयम् प्रकाशाचे 

घास बहु वेगी 

जरी घेत राही

आत्मतत्व ॥५७३


तरीही नाहीच 

संपत ते अन्न 

उदरभरण 

होतं नाही ॥५७४


अनंत अमाप  

आत्म्याचा प्रकाश 

तया विस्तारास 

अंत नाही॥५७५


ऐसा निरुपमापरी । आपुलिये विलासवरी ।आत्मा राणीव करी । आपुला ठाईं ॥ ७-२६८ ॥


तैसे आत्मतत्त्व 

निरुपम रिती 

अनुपम गती 

असे ठायी॥५७६


आणिक वैभव -

विलास सामग्री 

राज्य तेच करी 

स्वतः करी ॥५७७


तयातें म्हणिपें अज्ञान । तरी न्याया भरलें रान । आतां म्हणे तयाचें वचन । उपसावों आम्ही ॥ ७-२६९ ॥ 

आता यया लागी 

म्हणावे अज्ञान 

न्याया दिले रान 

म्हणावे गा  ॥५७८


करता रानात

हद्दपार न्याय 

अवघा अन्याय 

होवू जाय॥५७९


प्रकाशितें अज्ञान । ऐसें म्हणणें हन । तरी निधि दावितें अंजन । न म्हणिजे काई ? ॥ ७-२७० ॥


जर म्हणू जाल

अज्ञाना प्रकाश

ज्ञानाचा विलास

कधी तर ॥५८०


दावी जे अनंत 

भूमिगत धन 

काजळ म्हणून

 संभावणे॥५८१


🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

💮💮💮💮💮

Friday 11 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २६१ते २६५ (अभंग ५५७ते ५७०)



अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७ वा अज्ञानखंडण ओव्या , २६१ते २६५ (अभंग ५५७ ते ५७० ) 

💮💮💮💮💮💮💮💮💮

सिंधूची सींव न मोडे । पाणीपणा सळु न पडे । जरी मोडूत गाडे । तरंगांचे ॥ ७-२६१ ॥ 

तटाची मर्यादा 

मोडल्याशिवाय 

सोडल्याशिवाय 

जल संग ॥५५७

एकावर एक 

उठताच लाटा 

पुनरपि वाटा 

जाती त्याच॥५५८

रश्मि सूर्यींच आथी । परी बिंबाबहेरी जाती । म्हणौनि बोधसंपत्ती । उपमा नोहे ॥ ७-२६२ ॥

सूर्याची किरणे 

बिंबाला सोडून 

जातात निघून 

बाहेर गा ॥५५९

 

म्हणून उपमा 

आत्म्याला सूर्याची 

लागू ती नाहीची  

बोध बळे ॥५६०

(बोध बळे पहा 

द्रष्टा दृश्याहून 

वेगळेपणान

नाहीच गा ॥५६१)


आणि पळहेच दोडा । न पडतां तढा । जग तंव कापडा । न भरेचि कीं ॥ ७-२६३ ॥ 

आणिक पहा हे 

कापसाच्या बोंडा 

पडता न तडा

वस्त्र नाही ॥५६२


परी आत्म सत्ता 

विना बदलता 

दिसते पाहता 

सर्वव्यापी ॥५६३


म्हणून ही उपमा 

कापूस बोंडाची 

आत्मा जगताची 

व्यर्थ येथे॥५६४


सोनयाचा रवा । रवेपणाचा ठेवा । अवघेयाचि अवयवा । लेणें नोहे ॥ ७-२६४ ॥ 

तैसेचि दृष्टांती

सोने व दागिने 

दिसतात उणे 

इथे पाही ॥५६५


बनविता लेणे 

लगड नुरते 

रूप बदलते 

स्वरूपाचे ॥५६६


 फेडितां आडवावो । दिगंतौनि दिगंता जावो । न ये मा पावों । उपमा काई ? ॥ ७-२६५ ॥ 


काढल्या वाचून 

वाटेतील धोंडा 

दुज्या दिशे वाटा 

केवी नेती ॥५६७


विना धडपड 

आणिक सायास 

जाणे न दिशेच 

अन्य कैसे ॥५६८


परी एका वेळी 

सर्व दिशातून 

आहे ओसंडून 

आत्मतत्त्व ॥५६९


उपमा दिशाची 

आत्म्या देऊ जावे 

तरी ती न भावे 

म्हणुनिची ॥५७०


🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com
🏵🏵🏵🏵🏵🏵

Thursday 10 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २५६ते २६० (अभंग ५४७ ते ५५६)


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २५६ते २६० (अभंग ५४७ ते ५५६) 


🏵🏵🏵🏵


न पाहतां आरिसा असो पाहे ।तरी तेंचि पाहणें होये । आणि पाहणेन तरी जाये । न पाहणें पाहणें ॥ ७-२५६ ॥ 


पाहिल्या वाचून 

आरसा मुखाने 

मुख मुखपणे 

पाही मुखा ॥५४७


आणि मुळातून 

पाहू ते जाता 

पाहणे तत्वता 

दिसेची ना ॥५४८


तसेच तयाचे 

न पाहणे तेही 

विलयास जाई 

सवेचि की॥५४९


भलतैसा फांके । परी येकपणा न मुके । नाना संकोचे तरी असकें । हाचि आथी ॥ ७-२५७ ॥


फाकला कितीही 

विस्तार होऊन 

किंवा संकोचून 

छोटा झाला ॥५५०


तरीही असे तो 

सदैव संपूर्ण 

त्याचे एक पण 

मोडेचिना॥५५१


सूर्याचिया हाता । अंधकारू नये सर्वथा । मा प्रकाशाची कथा । आईकता का ? ॥ ७-२५८ ॥


सूर्या ना ठाऊक 

अंधाराची कथा 

उजेडाची वार्ता 

कळेल का ॥५५२


अंधारु कां उजिवडु । हा एकला येकवडु । जैसा कां मार्तंडु । भलतेथें ॥ ७-२५९ ॥ 


जगाच्या दृष्टीने 

अंधार प्रकाश 

सूर्य न तयास 

जाणतसे॥५५३


प्रकाश अभाव 

म्हणजे अंधार 

कैसा हा प्रकाश 

सूर्या कळे ॥५५४


तैसा आवडतिये भूमिके ।आरूढलियाही कौतुकें । परि ययातें हा न चुके । हाचि ऐसा ॥ ७-२६० ॥


तयापरी आत्मा 

झाला जरी काही 

आवडीने पाही 

आपुलिया ॥५५५


स्वरुपाची हानी 

त्याच्या होत नाही 

तोचि तो राही 

तैसाचि तो॥५५६


🌾🌾🌾 .


डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे

https://amrutaanubhav.blogspot.com


🏵🏵

Tuesday 8 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २५१ते २५५ (अभंग ५३८ ते ५४६)

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २५१ते २५५ (अभंग ५३८ ते ५४६) 

हा येणें पाहिला आइसा । कांहीं न पाहिला जैसा । आणि न पाहतांहि अपैसा । पाहणेंचि हा ॥ ७-२५१ ॥ 

द्वैताच्या अभावी  
ययाचे पाहणे   
असे न पाहणे 
सांगितले  ॥ ५३८ ॥ 

आणिक तरीही   
घडते पाहणे   
सहज पणाने   
हेही खरे ॥५३९॥

येथें बोलणें न साहे । जाणणें न समाये । अनुभऊ न लाहे । अंग मिरौ ॥ ७-२५२ ॥ 

लाग न लागता  
बोलणे खुंटते   
जाणणे सरते  
जाणण्याने  ॥५४०॥ 

मग अनुभव   
जगी ज्यास मान 
जाई हरवून   
त्याचा तो ही   ॥ ५४१॥

म्हणोन ययातें येणें । ये परीचें पाहणें । पाहतां कांहीं कोणे । पाहिलें नाहीं ॥ ७-२५३ ॥ 

म्हणून जयाचे  
स्वतःला पाहणे  
नच की पाहणे 
कुणी काही ॥५४२॥

किंबहुना ऐसें । आत्मेनि आत्मा प्रकाशे । न चेतुचि चेऊं बैसे । जयासि तो ॥ ७-२५४ ॥ 

किंबहुना हे   
आत्माची प्रकाशे  
आत्म्यालागी असे   
जणू काही  ॥ ५४३॥

आत्माच चैतन्या 
 करता न जागा  
राहात असे जागा  
सदा स्वये.॥५४४॥

स्वयें दर्शनाचिया सवा । अवघियाची जात फावां । परी निजात्मभावा । न मोडिताही ॥ ७-२५५ ॥ 

दर्शन रूपे जो   
स्वतः विराजित   
होई गा भ्रमित 
द्रष्टा दृश्ये ॥ ५४५॥ 

निजात्म भाव तो  
तयाचा तरी ही 
मोडला कधीही  
जात नाही ॥५४६॥

🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

💮💮💮💮💮💮💮💮💮💮💮💮💮

Sunday 6 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २४६ते २५० (अभंग ५२७ते ५३७)


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २४६ते २५० (अभंग ५२७ते ५३७) 

🌸🌸🌸🌸

पुढें फरकें ना दिसतें । ना मगें डोकावी देखतें । पाहतां येणें ययातें । स्फुरद्रुपेंचि ॥ ७-२४६ ॥

जेव्हा न दृश्य 

पुढे फडकत 

प्रत्ययाला येत

घडणारे ॥५२७

अथवा तो द्रष्टा 

मागे डोकावत 

घडले पाहत 

काहीच ते ॥५२८

पाहे तयाकाळी 

आपणा आपण  

चिद्रूप स्फुरण 

तेथे असे ॥५२९

कल्लोळें जळीं घातलें । सोनेंनि सोनें पांघुरलें । दिठीचे पाय गुंतले । दिठीसीचि ॥ ७-२४७ ॥

जेवी का घातले 

तरंग पाण्यात 

सोने पांघरत 

सोने गेले ॥५३०

दिठीचे पायची 

गुंतले दिठीत 

होऊन तटस्थ 

आहे ती ही५३१

श्रुतीसि मेळविली श्रुती । दृतीसि मेळविली दृती । कां जे तृप्तीसीचि तृप्ति । वेगारिली ॥ ७-२४८ ॥

नाद मिसळले 

जर का नादात 

आणिक गंधात 

गंध कधी ॥५३२

किंवा बोलावून 

कोणी भोजना सी 

तृप्तीच तृप्तीशी 

वाढली गा ॥५३३

गुळें गुळ परवडिला । मेरु सुवर्णें मढिला । कां ज्वाळा गुंडाळिला । अनळु जैसा ॥ ७-२४९ ॥

गुळ वरी लेप 

दिला की गुळाचा 

लेप सुवर्णाचा 

मेरू लागी ॥५३४

किंवा गुंडाळला 

अग्नि ज्वाळेमध्ये 

काय आले भेदे

रूप तिथे ॥५३५

हें बहु काय बोलिजे । कीं नभ नभाचिया रिगे सेजे । मग कोणें निदिजे । मग जागे तें कोणें ॥ ७-२५० ॥

आणिक याहून 

काय बोलावया 

नभ नभाचिया 

सेजे शिरे ॥५३६

मग तया ठाई 

कोण ते निजले 

जागे नि राहिले 

कोण असे ॥५३७

🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com


Thursday 3 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २४१ते २४५ (अभंग ५१७ते ५२६)


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २४१ते २४५ (अभंग ५१७ते ५२६) 


💮💮💮💮💮💮💮


गंगा गंगापणें वाहो । कीं सिंधु होऊनि राहो । परी पाणीपणा नवलाहो । हें न देखो कीं ॥ ७-२४१ ॥


गंगेमध्ये शांत 

वाहणारे पाणी 

किंवा सिंधूपणी 

सागरात ॥५१७


तया पाण्याचे न 

सुटे पाणीपण 

कुठेही असून 

सदा काळी॥५१८


थिजावें कीं विघरावें । हें अप्रयोजक आघवें । घृतपण नव्हे । अनारिसें ॥ ७-२४२ ॥ 


असावे थिजले 

वा विरघळले 

तुपची संचले 

तुपपणे ॥५१९


दोन्हीही स्थितीत 

नच ते वेगळे 

होऊन ठाकले 

स्निग्धची ते ॥५२०


ज्वाळा आणि वन्हि । न लेखिजती दोन्ही । वन्हिमात्र म्हणोनि । आन नव्हेचि कीं ॥ ७-२४३ ॥ 


काय असतात 

ज्वाळा आणि अग्नी 

निराळे होऊन 

कधीकाळी ॥५२१


अग्निचेच रूप 

असते दोन्हीत 

असता जाळीत 

इंधनाला ॥५२२


तैसें द्रश्य कां द्रष्टा । या दोन्ही दशा वांझटा । पाहतां येकी काष्ठा । स्फूर्तिमात्र तो ॥ ७-२४४ ॥


तया परी दशा 

दृश्य आणि द्रष्टा 

अवघा वांझोटा 

कारभार ॥५२३


एका स्फूर्तीविना 

दिसते न काही  

कुणा तया ठायी

शोधुनिया ॥५२४


इये स्फूर्तीकडुनी । नाहीं स्फुर्तिमात्रवांचुनि । तरी काय देखोनि । देखतु असे ? ॥ ७-२४५ ॥ 


आणिक पाहता 

स्फूर्तीच्या कडून 

स्फुर्तीच्यावाचून 

आणि नाही ॥५२५


तर मग काय 

वेगळा होऊन 

ययाच्या वाचून 

आत्मा आहे ?॥५२६


🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे

https://amrutaanubhav.blogspot.com

Wednesday 2 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २३६ते २४० (अभंग ५०८ते ५१६ )


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २३६ते २४० (अभंग ५०८ते ५१६ ) 

,🏵🏵🏵


लेणें आणि भांगारें । भांगारचि येक स्फुरे । कां जे येथें दुसरें । नाहींचि म्हणोनि ॥ ७-२३६ ॥ 

लेणे सुवर्णात 

एक ते सुवर्ण 

नांदते ते संपूर्ण 

होऊनिया ॥५०८॥

सुवर्णा वाचून 

तेथे न दुसरे 

दिसते काही रे 

शोधुनिया ॥५०९॥


जळ तरंगीं दोहीं । जळावांचूनि नाहीं । म्हणौनि आन कांहीं । नाहीं ना नोहे ॥ ७-२३७ ॥ 

तैसेची तरंग 

आणिक पाण्

पाणीया वाचून 

नसे काही  ॥५१०॥

जळ तरंगात 

शब्द हे वाचक 

अनिक फरक 

नाही काही ॥५११॥

हो कां घ्राणानुमेयो । येवो कां हातीं घेवो । लाभो कां दिठी पाहों । भलतैसा ॥ ७-२३८ ॥ 

जरी का सुगंध 

घेताना नाकाने 

मृदुल स्पर्शाने 

हाता कळे ॥५१२॥

अन उघडून 

पाहता दृष्टीने 

सुंदर असणे 

ज्याचे असे ॥५१३

परी कापुराच्या ठाईं । कापुरावांचूनि नाहीं । तैशा रीती भलतयाही । हाचि यया ॥ ७-२३९ ॥ 

तया कापूराच्या

ठाई काही आणि 

कापुरा वाचुनी 

नाही जरी ॥५१४॥

तैसे आत्म्या ठायी

कोणत्याही रिती 

प्रत्ययास येती 

आत्मा हेच ॥५१५॥

आतां दृश्यपणें दिसो । कीं द्रष्टा होऊनि असो । परी हां वांचूनि अतिसो । नाहीं येथें ॥ ७-२४० ॥ 

दिसो दृश्यपणे 

द्रष्टा वा होऊनी 

नसे या वाचुनी 

अन्य काही॥५१६॥


🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

Tuesday 1 June 2021

अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २३१ते २३५ (अभंग ४९८ते ५०७)


अमृतानुभव, पद्य भावानुवाद, अध्याय ७वा अज्ञानखंडण ओव्या , २३१ते २३५ (अभंग ४९८ते ५०७) 

🌸🌸🌸🌸

 दीपु दावी तयातें रची । कीं तेणेंची सिद्धि दीपाची । तैसी सत्ता निमित्ताची । येणें साच ॥ ७-२३१ ॥

दिवा लागेना का

कुठल्या दिव्याने 

लावत्या हाताने 

सिद्ध होय ॥४९८

तैसी आत्मसत्ता 

जगता निमित्त 

असती भासत 

व्यवहारा ॥४९९


वन्हीतें वन्हीशिखा । प्रकाशी कीर देखा । परी वन्ही न होनि लेखा । येईल काई ? ॥ ७-२३२ ॥

अग्नीला पेटवे 

अग्नीचीच ज्योत 

तेणे प्रकाशित 

सर्व होय ॥५००

परी तो अग्नी 

असे का वेगळा 

जेणे पेटविला 

तयाहून ॥५०१


आणि निमित्त जें बोलावें । तें येणें दिसोनि दावावें । देखिलें तरी स्वभावें । दृश्यही हा ॥ ७-२३३ ॥

आत्माचि दृश्य ते

होऊन दाखवे

म्हणुनी म्हणावे 

निमित्त त्या ॥५०२

आणिक दृश्य जे 

जाताची पाहत

तेही आत्मभूत 

आत्म रूपे॥५०३


म्हणौनि स्वयंप्रकाशा यया । आपणापें देखावया । निमित्त हा वांचुनियां । नाहींच मा ॥ ७-२३४ ॥

म्हणूनि स्वत:च्या 

आत्मप्रकाशाला

आला पहायाला

स्वत: तोच॥५०४

स्वत: वाचुनिया 

अन्य काही नाही 

भरुनिया राही 

हाच सर्व॥५०५


भलतेन विन्यासें । दिसत तेणेंची दिसे । हा वांचून नसे । येथें कांहीं ॥ ७-२३५ ॥ 

कोणत्याही दृश्य 

पदार्थ विस्तार 

असे आत्म्यावर 

आधारित ॥५०६

म्हणुनिया तया 

वाचून ते काही 

अस्तित्वात नाही 

सर्वथैव ॥५०७

🌾🌾🌾

डॉ.विक्रांत प्रभाकर तिकोणे
https://amrutaanubhav.blogspot.com

अमृतानुभव भावअनुवाद लिहून झाल्यावर

अमृतानुभव भावअनुवाद लिहून झाल्यावर सुचलेली कविता  . ***** आषाढी एकादशीला पूर्ण हा झाला  अभ्यास चालला  लिहूनिया॥१ योगायोग...